selbst vs. allein – Jaka jest różnica?
Selbst czy allein? Te dwa wyrazy często sprawiają kłopot, gdyż mają bardzo podobne znaczenia. Na szczęście istnieje pomiędzy nimi drobna różnica, dzięki której nie będziesz ich więcej mylić.
selbst – sam, samemu, samodzielnie; samo w sobie
Mówi nam o tym, że coś zrobiliśmy samodzielnie, bez pomocy innych osób.
Ich habe den Kuchen selbst gebacken. – Upiekłam sama ciasto. (bez niczyjej pomocy)
Das Kind räumt sein Zimmer selbst auf. – Dziecko samo sprząta swój pokój. (bez niczyjej pomocy)
Ich möchte mit ihr selbst sprechen. – Chciałbym z nią porozmawiać sam. (bez niczyjej pomocy / towarzystwa)
Diese Aufgabe war selbst nicht schwierig, aber ich musste etwas Zeit aufwenden, um sie zu lösen. – To zadanie samo w sobie nie było trudne, ale musiałam poświęcić trochę czasu, by je rozwiązać.
Według słownika Duden wyraz ten wykorzystuje się głównie w języku oficjalnym (Hochdeutsch) lub literackim.
Spotkać się możesz również ze słówkiem „selber”. Ma takie samo znaczenie, ale używa się go w języku potocznym.
Er lernt Deutsch selber. – On uczy się niemieckiego samodzielnie. (bez niczyjej pomocy, bez nauczyciela)
„Selbst” (=sogar) może mieć jeszcze jedno tłumaczenie: nawet
Selbst ich kann den Kuchen backen. – Nawet ja potrafię upiec ciasto.
Czasami, gdy z kimś się przedrzeźniamy bądź kogoś przezywamy, ta druga strona odbija piłeczkę i mówi: sam jesteś … (przymiotnik / rzeczownik). W języku niemieckim też możemy tak powiedzieć i w tym przypadku również użyjemy „selber”.
Du Idiot! – Selber! – Ty idioto! – Sam jesteś idiotą!
Przydatne zwroty:
jdn. sich (+Dat.) selbst überlassen – pozostawić kogoś samemu sobie
mit sich selbst (+Dat.) reden – mówić do siebie
selbst wenn – nawet jeśli
selbst dann, wenn… – nawet wtedy, gdy
allein – sam, samotny; osamotniony (podstawowe znaczenie)
Mówi nam o tym, że coś robimy bez pomocy innych osób lub bez czyjegoś towarzystwa. Używając w zdaniu „allein” możemy powiedzieć, że jesteśmy / czujemy się samotni.
Ich habe allein den Kuchen gebacken. – Upiekłam sama ciasto. Może również oznaczać: upiekłam ciasto w samotności. Bez towarzystwa innych osób.
Obwohl ich viele Freunde habe, fühle ich mich allein. – Mimo że mam wielu znajomych, czuję się samotna.
Pewnie zapytasz: a co z „alleine”? Przecież taka forma także istnieje w języku niemieckim.
Tak, masz rację. Pod względem znaczenia różnicy nie ma, natomiast istnieje ona w rejestrze tzn. preferowaną formą w języku oficjalnym jest „allein”, zaś w języku potocznym „alleine”.
Ich bin heute zu Hause alleine. – Jestem dzisiaj sama w domu.
„Allein” może występować również w formie:
- partykuły – już
Allein schon die Vorstellung macht mir Angst. – Już sama ta wizja wzbudza we mnie strach. - spójnika – ale, jednak (szyk prosty)
Ich rechnete auf seine Hilfe, allein ich wurde enttäuscht. – Liczyłam na jego pomoc, ale się zawiodłam
Przydatne zwroty:
von allein(e) – coś się dzieje samo z siebie, automatycznie
allein stehend – samotny, żyjący samotnie
sich (+Dat.) selbst treu bleiben – pozostać wiernym samemu sobie
Co myślisz o porównaniu podobnych do siebie wyrazów w takiej formie? Napisz proszę w komentarzu 🙂
Zobacz również
Zamiast mówić „böse” powiedz…
„Niemiecki 365 na każdy dzień” – RECENZJA + KONKURS
